جیلانیکا، گروه کارشناسان رسمی دادگستری راه و ساختمان، متشکل از دکتر عطااله نجفی جیلانی و همکاران ایشان است. دعوا بر سر املاک به ارث باقی مانده از مرحوم، یکی از دعاوی بسیار فراوان در سطح جامعه محسوب می شود. قصد ما در این مقاله اصلاً ورود به مباحث حقوقی ارث نیست. بلکه فقط در چارچوب فنی و تخصصی مرتبط با حوزه عملکرد قانونی یک کارشناس رسمی دادگستری در رشته راه و ساختمان، تجربیاتی را در زمینه پرونده های بررسی شده توسط کارشناس، توضیح می دهیم. این نمونه ها، می تواند آگاهی شما را در خصوص این نوع پرونده ها، افزایش دهد.

آرزوی خانه شدن، شاید باعث شود که هر قراردادی را بدون دقت، امضا کنید. جیلانیکا، به عنوان گروه کارشناسان رسمی دادگستری متخصص در زمینه راه و ساختمان، می تواند شما را در این زمینه تخصصی راهنمایی کند.

ارزشمندترین میراث برای ورثه از نظر مالی، معمولاً املاک و مستغلات هستند. بعید است که تا کنون یک دعوای ارثی بر سر املاک و مستغلات را در بستگان، دوستان و نزدیکان خود ندیده باشید ! چه بسیارند املاکی که در روند انحصار وراثت، از سوی یک یا چند نفر از وراث، مورد ادعا قرار می گیرند. پرونده های متعددی مرتبط با املاک موروثی تا کنون از سوی قاضی دادگاه به تشخیص ایشان و یا حتی به تقاضای وکلای دو طرف پرونده، جهت بررسی و اظهار نظر کارشناسی در اختیار یک کارشناس رسمی دادگستری متخصص در زمینه راه و ساختمان قرار می گیرد.

قرار نیست در اینجا سر سوزنی به حیطه صنفی حقوقدانان و کلای گرانقدر وارد شویم و این دخالت را ناصحیح می دانیم. به همین دلیل فقط و فقط از دیدگاه تخصصی راه و ساختمان، به موضوع می پردازیم. ما معتقدیم که اطلاع از معیارهای فنی و تخصصی مرتبط با پرونده های املاک موروثی، نه تنها حق مخاطب عام و تمامی مردم جامعه محسوب می گردد، بلکه می تواند برای جامعه وکلا و فعالان حوزه حقوق نیز مفید باشد. بههمین دلیل در این مقاله سعی داریم تا برخی نکات در خصوص پرونده های املاک موروثی را مرور کنیم.

بهترین و موثق ترین تجربیاتی که در این زمینه می تواند در اینجا مورد اشاره قرار گیرد، نمونه پرونده هایی است که ما به عنوان کاذرشناس رسمی دادگستری متخصص در زمینه راه و ساختمان، شخصاً مورد بررسی قرار داده ایم. این پرونده ها از سوی محاکم قضایی مختلف به ما ارجاع شده و ما نیز در چارچوب قانونی، اقدام به شنیدن اظهارات هر دو طرف نموده و اوراق پرونده را به طور دقیق بررسی کرده ایم و در نهایت نظریه کارشناسی خود را با رعایت موازین قانونی تقدیم محکمه نموده ایم. لذا مرور بر این تجربیات بدون اینکه کوچکترین اسم یا مشخصاتی از طرفین پرونده یا شرایط آن افشا شود و با رعایت کامل قوانین رازداری، می تواند مفید بوده و اطلاع و آگاهی عموم را نسبت به این موارد، افزایش دهد.

یک قرارداد بد ملکی مثل مبایعه نامه، مشارکت در ساخت، پیش خرید یا پیش فروش، ممکن است مثل زنجیری بر دستان شما باشد. جیلانیکا، به عنوان گروه کارشناسان رسمی دادگستری متخصص در زمینه راه و ساختمان، می تواند شما را در این زمینه تخصصی راهنمایی کند.

نخستین نکته ای که به عنوان واقعیت در پرونده های مرتبط با املاک موروثی وجود دارد و وقتی به ما به عنوان کارشناس رسمی ارجاع می شود، موجبات تأسق را بر می انگیزد، این است که نام مشترکی را در هردو طرف دعوا می توان مشاهده نمود. غم بار است اما واقعی است دعوای متعددی مرتبط بااملاک موروثی که نام خانوادگی هر دو طرف پرونده یعنی خواهان و خوانده، یکسان است. این دعاوی خانوادگی نه تنها یک پرونده حقوقی و با زمین ههای تخصصی مرتبط با راه و ساختمان محسوب می شوند، بلکه هر کدام می توانند سرچشمه شکل گیری یک اختلاف خانوادگی جدی و یک چالش اجتماعی باشند.

در یک نمونه از این پرونده ها که به ما به عنوان کارشناس رسمی دادگستری متخصص در زمینه راه و ساختمان ارجاع شده بود، یک ملک بسیار بزرگ و ارزشمند از مرحوم به وراث به ارث رسیده بود. تمامی ورثه پس از اقدامات معمول برای انحصار وراثت، به یکی از وراث که امین آنها بوده، وکالت کاری داده اند تا او از طرف ایشان، نسبت به فروش ملک اقدام نماید و مبلغ دریافتی را به صورت عادلانه و طبق موازین قانونی، بین همه ورثه تقسیم نماید. این کار نیز ظاهراً به انجام رسیده بود و ملک به میراث مانده به فروش رفته بود و مبلغ آن نیز بین وراث تقسیم شده بود. اما پس از گذشت حدود 8 سال، یکی از ورثه چنین بیان نموده که مبلغ ادعایی شخصی که به عنوان امین انتخاب شده و اقدام به فروش کرده بود، بسیار کمتر از ارزش واقعی ملک در همان زمان معامله بوده است. همین موضوع، در قالب یک پرونده طرح دعوا از سوی همان شخص معترض مطرح شده و جالب اینکه او توانسته بود سایر وراث را نیز به این موضوع که امین آنها به آنها خیانت کرده و مبلغ بسیار کمتری از ارزش واقعی ملک را در همان زمان به ایشان پرداخت نموده، راضی کند. در نتیجه همه آنها به عنوان خواهان، شخص امین را نیز که او نیز از برادر ایشان بوده، متهم به خیانت در امانت کرده بودند و پرونده راهی دادگاه شده بود. این پرونده برای بررسی ارزش روز معامله ملک در زمان مبایعه نامه، از سوی قاضی دادگاه به کارشناس رسمی دادگستری رشته راه و ساختمان، ارجاع گردید.

قصد طولانی کردن متن را نداریم که از حوصله شما خارج است. خلاصه اینکه پس از طی حدود 3 سال از آغاز دعوا در دادگاه و چندین مرحله بررسی کارشناسی و اعتراض دو طرف به رأی اولیه دادگاه و در نهایت قطعی شدن رأی، مشخص گردید که اساساً این ادعا یعنی خیانت در امانت، صحیح و قابل اثبات نبوده است. حال تصور کنید هزینه گزاف صرف شده در روند دادرسی و هزینه وکیل و زمان تلف شده برای این پرونده و همچنین ایجاد و تشدید خصومت بین اعضای یک خانوده و بستگان ایشان، همگی ضرر و زیان مادی و معنوی طرح و پیگیری چنین دعوایی بوده است. متأسفانه شاید باشند وکلایی که بدون توجه به ویژگی های تخصصی یک پرونده که دانش آن نزد یک کارشناس رسمی متخصص در حوزه راه و ساختمان است، طرفین را به طرح دعوا و ادامه دعوا تشویق می کنند. البته ما معتقدیم که عمده جامعه دلسوز و متخصص وکلا، کاملاً از این موضوع بری و مبرا هستند.

حال چه باید کرد ؟

ما قویاً به عموم مردم و حتی وکلای محترم توصیه می کنیم که قبل از طرح یک دعوا در محاکم قضایی، در صورتی که موضوع دعوا کاملاً مرتبط و وابسته به امور ملکی و تخصص فنی راه و ساختمان است، از نظر مشورتی یک کارشناس رسمی راه و ساختمان با تجربه، بهره مند شوند. این اخذ مشورت راهی است برای اینکه بتوان احتمال طرح دعاوی ناصحیح و بی نتیجه را کاهش داد.